Пояснительная записка 2 1 Цели и задачи реализации основной образовательной программы основного общего образования 2 1 Принципы и подходы к формированию образовательной программы основного общего образования 3

1.2.5. Предметные результаты

1.2.5.1. Русский язык

Выпускник научится:

• 
  владеть навыками работы с учебной книгой, словарями и другими информационными источниками, включая СМИ и ресурсы Интернета;
  
• 
  владеть навыками различных видов чтения (изучающим, ознакомительным, просмотровым) и информационной переработки прочитанного материала;
  
• 
  владеть различными видами аудирования (с полным пониманием, с пониманием основного содержания, с выборочным извлечением информации) и информационной переработки текстов различных функциональных разновидностей языка;
  
• 
  адекватно понимать, интерпретировать и комментировать тексты различных функционально-смысловых типов речи (повествование, описание, рассуждение) и функциональных разновидностей языка;
  
• 
  участвовать в диалогическом и полилогическом общении, создавать устные монологические высказывания разной коммуникативной направленности в зависимости от целей, сферы и ситуации общения с соблюдением норм современного русского литературного языка и речевого этикета;
  
• 
  создавать и редактировать письменные тексты разных стилей и жанров с соблюдением норм современного русского литературного языка и речевого этикета;
  
• 
  анализировать текст с точки зрения его темы, цели, основной мысли, основной и дополнительной информации, принадлежности к функционально-смысловому типу речи и функциональной разновидности языка;
  
• 
  использовать знание алфавита при поиске информации;
  
• 
  различать значимые и незначимые единицы языка;
  
• 
  проводить фонетический и орфоэпический анализ слова;
  
• 
  классифицировать и группировать звуки речи по заданным признакам, слова по заданным параметрам их звукового состава;
  
• 
  членить слова на слоги и правильно их переносить;
  
• 
  определять место ударного слога, наблюдать за перемещением ударения при изменении формы слова, употреблять в речи слова и их формы в соответствии с акцентологическими нормами;
  
• 
  опознавать морфемы и членить слова на морфемы на основе смыслового, грамматического и словообразовательного анализа; характеризовать морфемный состав слова, уточнять лексическое значение слова с опорой на его морфемный состав;
  
• 
  проводить морфемный и словообразовательный анализ слов;
  
• 
  проводить лексический анализ слова;
  
• 
  опознавать лексические средства выразительности и основные виды тропов (метафора, эпитет, сравнение, гипербола, олицетворение);
  
• 
  опознавать самостоятельные части речи и их формы, а также служебные части речи и междометия;
  
• 
  проводить морфологический анализ слова;
  
• 
  применять знания и умения по морфемике и словообразованию при проведении морфологического анализа слов;
  
• 
  опознавать основные единицы синтаксиса (словосочетание, предложение, текст);
  
• 
  анализировать различные виды словосочетаний и предложений с точки зрения их структурно-смысловой организации и функциональных особенностей;
  
• 
  находить грамматическую основу предложения;
  
• 
  распознавать главные и второстепенные члены предложения;
  
• 
  опознавать предложения простые и сложные, предложения осложненной структуры;
  
• 
  проводить синтаксический анализ словосочетания и предложения;
  
• 
  соблюдать основные языковые нормы в устной и письменной речи;
  
• 
  опираться на фонетический, морфемный, словообразовательный и морфологический анализ в практике правописания;
  
• 
  опираться на грамматико-интонационный анализ при объяснении расстановки знаков препинания в предложении;
  
• 
  использовать орфографические словари.
  

Выпускник получит возможность научиться:

• 
  анализировать речевые высказывания с точки зрения их соответствия ситуации общения и успешности в достижении прогнозируемого результата; понимать основные причины коммуникативных неудач и уметь объяснять их;
  
• 
  оценивать собственную и чужую речь с точки зрения точного, уместного и выразительного словоупотребления;
  
• 
  опознавать различные выразительные средства языка;
  
• 
  писать конспект, отзыв, тезисы, рефераты, статьи, рецензии, доклады, интервью, очерки, доверенности, резюме и другие жанры;
  
• 
  осознанно использовать речевые средства в соответствии с задачей коммуникации для выражения своих чувств, мыслей и потребностей; планирования и регуляции своей деятельности;
  
• 
  участвовать в разных видах обсуждения, формулировать собственную позицию и аргументировать ее, привлекая сведения из жизненного и читательского опыта;
  
• 
  характеризовать словообразовательные цепочки и словообразовательные гнезда;
  
• 
  использовать этимологические данные для объяснения правописания и лексического значения слова;
  
• 
  самостоятельно определять цели своего обучения, ставить и формулировать для себя новые задачи в учебе и познавательной деятельности, развивать мотивы и интересы своей познавательной деятельности;
  
• 
  самостоятельно планировать пути достижения целей, в том числе альтернативные, осознанно выбирать наиболее эффективные способы решения учебных и познавательных задач.
  

1.2.5.2. Родной язык (татарский язык)

• 
  фонетик, сүз төзелеше һәм лексик берәмлекләр белән эш итүне ныгыту;
  
• 
  исем, сыйфат, сан, рәвеш, алмашлык һәм затланышлы фигыльләргә морфологик анализ ясый белү;
  
• 
  шигъри әсәрләрне сәнгатьле итеп уку;
  
• 
  мәкальләрнең мәгънәсенә төшенү;
  
• 
  логик фикерләүне сорый торган эш төрләрен башкару;
  
• 
  бирелгән темаларга, тормыштан алган фикер-карашларга, хис-кичерешләргә нигезләнеп, кечкенә хикәяләр язу;
  
• 
  укучыларны иҗади эшчәнлеккә тарту, проект эшләре белән кызыксындыру;
  
• 
  сөйләм берәмлекләренең хәрәкәтен тоемлый белү.
  

• 
  татар теленең, әдәбиятының һәм мәдәниятенең әхлакый һәм рухи кыйммәтләрен үзара якынайту;
  

• 
  телнең җәмгыятьтәге ролен ачыклау;
  
• 
  күнегүләр өчен тупланган текстлар аша укучыны төрле яклап тәрбияләү.
  

• 
  төрле сүз төркемнәрен табу, аларны бер-берсеннән аера белү;
  
• 
  сүз төркемнәренең мәгънә һәм төзелеш ягыннан төркемчәләрен билгели алу;
  
• 
  төрле жанрдагы әдәби әсәрләрне ишетеп кабул итү, аңлаешлы уку, эчтәлекне дөрес аңлау;
  
• 
  укыган текстның эчтәлеген сөйли алу, текст белән бәйле сораулар уйлау, сорауларга җавап бирә алу, телдән монолог, диалог төзү, әңгәмә кору;
  
• 
  бирелгән темага сочинение, сыйныф яки өйгә бирелгән иҗади эшләр, гомуммәдәният темаларына проект эшләре башкару.
  

• 
  тел берәмлекләрен сүз сәнгате күренеше буларак аңлау, алар аша әдәби әсәрләрнең эстетик ягын кабул итү, әдәби әсәрләрдән рухи тәм табу;
  
• 
  сүзнең эстетик вазифасын, әдәби образлар тудырганда сурәтләү көчен аңлау.
  

• 
  төрле төрдәге тыңлап аңлау күнегүләрен үти белү;
  
• 
  сүзләрне, җөмләләрне аңлап тәрҗемә итә белү; тәкъдим ителгән текстны тыңлап, эчтәлеге буенча сорау бирә, сорауларга җавап бирә белү;
  
• 
  зур булмаган аутентив яки адаптацияләнгән әдәби әсәрләрдән өзекләрне, информацион характердагы текстларны, газета-журналлардан мәкаләләрне тыңлап аңлап, эчтәлеге буенча фикереңне әйтә, аралашуга чыга белү;
  
• 
  сыйныфташларыңның сөйләмен тыңлап аңлау һәм аларга үз фикереңне аңлата белү, алар белән әңгәмә кору, әңгәмәдә катнаша белү.
  

• 
  сорау, җавап, килешү-килешмәү, шикләнү һәм башка репликаларны дөрес кулланып, әңгәмә кору, сөйләшә белү;
  
• 
  парда, төркемдә сөйләшү барышында үз фикереңне аңлата, раслый, дәлилли белү, ситуация аңлашылмаганда, сорау биреп, сөйләм барышын ачыклый белү;
  
• 
  терәк схемалар кулланып, ситуация буенча әңгәмә төзеп яза белү;
  
• 
  татар сөйләм этикеты үрнәкләреннән урынлы файдаланып әңгәмә кору, сөйләшә һәм яза белү.
  

• 
  программада тәкъдим ителгән темалар буенча тиешле эзлеклелектә текст төзи һәм аның эчтәлеген язма сөйләмдә бирә белү;
  
• 
  конкрет ситуациягә үз карашыңны әйтә, төрле вакыйгалар, яңалыкларны хәбәр итә белү;
  
• 
  монологик сөйләмдә кереш, эндәш сүзләрне кулланып, орфоэпик һәм грамматик нормаларны саклап, үз фикереңне төгәл җиткерә белү;
  
• 
  өйрәнелгән лексик һәм грамматик берәмлекләрне дөрес кулланып, өйрәнгән текстның эчтәлеген язма сөйләмдә бирә белү;
  

• 
  өйрәнелгән темалар буенча актив куллануда булган сүзләрне дөрес яза белү;
  
• 
  конкрет бер тема буенча хикәя төзи белү;
  
• 
  прагматик текстлар (рецептлар, белдерүләр, афиша һ.б.), эпистоляр жанр текстлары (хатлар, котлаулар һ.б.) яза белү;
  
• 
  үзеңне борчыган проблемага карата үз фикерләреңне язмача җиткерә белү;
  
• 
  программада күрсәтелгән темалар буенча, терәк сүзләр кулланып, хикәя язу күнекмәләре формалаштыру
  
• 
  тәкъдим ителгән текстның эчтәлегенә нигезләнеп, аны үзгәртеп яки дәвам итеп яза белү.