«Сельская Жизнь»11. 10. 2012 Уральские герефорды готовы к вто

- У Вас репутация категоричного человека, привыкшего управлять. Вам также придется адаптироваться и интегрироваться в иерархию ведомства.

- Мне не 20 и не 30 лет, скоро уже будет сорок девять, пойдет пятидесятый год. Конечно, я не тот Лабинов, который был. Какие-то сучки у меня, безусловно, уже обтесались. Какой-то житейский опыт я тоже приобрел. Наверное, я не столь категоричен буду, каким был раньше.

Но есть моральные принципы, профессиональные убеждения. Я буду себя не уважать, если буду делать не так, как подсказывают мне мои убеждения. Для меня репутация важнее всего.

Кто-то позволяет, чтобы о нем говорили, что он непрофессионал и ничего не соображает. И люди спокойно с этим живут. Я такого даже помыслить не могу. Кто-то писал, что Лабинов не считался с коллективным мнением, всегда решал все сам. А кто-то делал коллегиально. Если ты нужную тему знаешь уверенно сам, то зачем тебе коллегия? А если ты не уверен, то тебе коллегия нужна.

- Или по-другому. Ты знаешь, на ком зиждется твоя власть, и слушаешь их мнение.

- Я не ставил задачу удержать власть. У меня никогда не было политических амбиций. Мои политические амбиции закончились на комсомоле. Тогда просто выдвигали. Было много общественных обязанностей, но они все не были связаны с политикой. Я общество книголюбов возглавлял в период жесточайшего книжного дефицита.

Я билеты доставал, ходил в Большой театр, концертный зал Россия. Был такой общественник, «все для людей, для народа». В советское время мог себе позволить вывезти пол-фермы, своих доярок, скотников, телятниц, на концерт, например, Валерия Леонтьева в зал Россия, или свозить передовиков на балетный спектакль в Большой. Не всякая Богема московская не могла себе позволить для семьи это сделать. Но политических амбиций у меня не было никогда.
«Элита Татарстана»10.10.2012

Уверенная поступь «Семиречья»

С хорошим настроением встречает День работников сельского хозяйства и перерабатывающей промышленности коллектив ООО «Агрофирма «Семиречье», что в Лаишевском районе. И для этого есть все основания - сделан еще один уверенный шаг вперед по пути наращивания производства продукции и укрепления материально-технической базы.

Агрофирма входит в состав ОАО «Холдинговая компания «АК БАРС». Руководит ею молодой, но уже обладающий приличным опытом практической работы в сельском хозяйстве, прогрессивно мыслящий генеральный директор Александр МАКСИМОВ, назначенный на эту должность год назад. В беседе с корреспондентом журнала он отметил, что не все цели, поставленные на нынешний год, по разным причинам были достигнуты, однако в целом показатели (по некоторым отраслям пока предварительные) вызывают чувство гордости за коллектив.

Поле отзывчиво на заботу

Агрофирма арендует 14400 гектаров земли. Более половины из них в этом году были заняты зерновыми культурами. С каждого гектара на круг собрано по 21 центнеру зерна. Это хороший показатель, если учесть жаркую погоду во время налива. Порадовали ячмень и горох - их урожайность составила соответственно 32 и 27 центнеров. Нужно отметить, что значительная часть зерна яровой пшеницы по содержанию в нем клейковины и другим показателям была отнесена к продовольственным классам (третьему и четвертому), что позволило реализовать его по более высоким ценам.

На проведение уборки понадобилось менее месяца. На ней было задействовано 18 современных высокопроизводительных комбайнов, треть из которых - новые «Нью Холланды». Парк техники пополнился также шестью тракторными прицепами большой грузоподъемности и автомобилем КАМАЗ с прицепом для транспортировки зерна, сенажной массы и других кормов. Так что проблем с перевозкой убранного урожая к местам подработки и хранения не возникало. На следующий год планируется взять в аренду еще полторы-две тысячи гектаров, которые в настоящее время должным образом не возделываются. 

Под урожай будущего года площади под озимыми культурами расширили, сев с одновременным внесением минеральных удобрений провели по чистым парам и по такому хорошему предшественнику, как горох. Семена - элитные и первой репродукции, перед внесением в почву их обработали специальными препаратами. Ровные, дружные всходы свидетельствуют о том, что механизаторы сев провели в оптимальные сроки и на высоком агротехническом уровне. Значит, растения уйдут в зиму хорошо развитыми, окрепшими. А это - верная гарантия того, что в следующем году озимый клин порадует земледельцев полновесным колосом.

Без ручного труда

В «Семиречье» большое внимание уделяется картофелеводству. На «второй хлеб» спрос есть всегда и в розничной торговой сети, и на предприятиях общественного питания. Он в этом году был посажен на 433 гектарах и дал в целом достаточно хороший (опять-таки с учетом погодных условий) урожай. Особая гордость земледельцев - ручной труд здесь полностью исключен. Для подготовки почвы, высадки клубней, последующего ухода за плантациями и уборки урожая фирма располагает семью производительными импортными комплексами «Гримм». Одним комплексом в день можно убирать клубни почти с пяти гектаров. В этом году на семенные цели десять гектаров заняли суперэлитным посадочным материалом сорта «Зикура», приобретенным в Германии. Картофель этого сорта отличается высокой урожайностью, хорошей лежкостью, замечательными вкусовыми качествами, а главное - засухоустойчивостью, что имеет особое значение в нашей климатической зоне. Сортообновление вкупе со строгим соблюдением всех агротехнических требований должно повысить рентабельность производства продукта массового и повседневного спроса.

Собранные клубни хранятся в контейнерах на арендуемых складах республиканского оптового продовольственного рынка, откуда поставляются в розничную торговую сеть и другим потребителям. Генеральный директор агрофирмы считает целесообразным и экономически выгодным наладить мойку клубней и их расфасовку непосредственно у себя, а уже затем пускать в продажу. Это, естественно, потребует определенных вложений, но в последующем вполне себя окупит, особенно в условиях обостряющейся конкуренции с другими производителями.

Отрасль идет с плюсом

Другая важнейшая отрасль - животноводство. На фермах, расположенных в четырех населенных пунктах, содержатся сегодня 3100 голов крупного рогатого скота черно-пестрой породы, в том числе 1285 дойных коров. Молодняк выращивается и откармливается для реализации в дальнейшем на мясо. Основной упор делается на то, чтобы максимально повышать продуктивность имеющегося поголовья. Если в прошлом году в расчете на одну корову было надоено 4200 килограммов молока, то в этом ожидается около 4500. Повысились и среднесуточные привесы откормочного молодняка. Молоко на Зеленодольский завод для дальнейшей переработки поставляется высшим сортом и жирностью до четырех процентов. Рентабельность производства молока составляет 10-12 процентов. А вот с мясом ситуация иная: его себестоимость снизилась, но еще больше упали закупочные цены. Тем не менее животноводческая отрасль в целом идет с плюсом.

На предстоящую зимовку в расчете на одну условную голову скота заготовлено (без зернофуража) 28 центнеров кормовых единиц. Заложено на фуражные цели 3200 тонн зерна, в том числе гороха, который является ценной белковой культурой. В Сокурах в специальном ангаре имеется дробилка-смеситель для изготовления комбинированного корма с минеральными добавками производительностью 10 тонн в день. Отсюда он отправляется в отделения агрофирмы. Каждая ферма оснащена кормораздатчиком-смесителем «Делаваль», благодаря чему животные получают полноценный, сбалансированный по питательным веществам монокорм.

Животноводческие помещения заблаговременно подготовлены к содержанию скота в зимний период. Приведено в надлежащее состояния оборудование, выполнен большой объем ремонтно-строительных работ, во что вложено 9,5 миллиона рублей. Александр Валерьевич уверен: наличие прочной кормовой базы, хороших условий труда животноводов, техническая оснащенность ферм дадут возможность не только сохранить достигнутые позиции, но и увеличить объемы производства и реализации продукции при одновременном снижении ее себестоимости.


«Ватаным Татарстан»11.10.2012

Терлекне геннар коткара

Безгә дә вакыт җитте. Көнбатыш Европа күптән инде терлекчелек тармагындагы геннарны өйрәнә. Аның ярдәмендә туачак бозауның киләчәктә нинди майлылыкта һәм күпме аксымлы сөт бирәчәген белергә, терлекләрнең төрле авыруларга каршы тору сәләтен арттырырга була. Россия төбәкләрендә исә моңа әле генә игътибар ителә башлады. Татарстан галимнәре әлеге өлкәдә тәүге адымнарын ясый.

24 ел элек, авыл хуҗалыгы сәнәгатеннән аграр өлкәгә укытырга килгәндә, Гәзимҗан Шәрәфетдинов бу хакта хыяллана гына алган. Ул вакытта геннарны өйрәнүнең кирәклеген белеп тә бетермиләр иде. Маллар болай да үрчетелә бит, сөт тә ярыйсы гына җитештерелә. Соңыннан авыл хуҗалыгы эре агрохолдингларга, инвесторларга тапшырылгач, хәлләр яхшырыр сыман тоелды. Чит илдән токымлы терлек алып кайтып, аларны үзебездәгеләре белән кушып, яңа токымнар барлыкка китерергә тырыштылар. Татарстандагы нәсел предприятиеләренә 1982 елдан башлап Америка, Канада, Австрия, Венгрия, Германия, Франция, Балтыйк буе илләреннән үгезләр кайтты. Әмма алар белән каплатылган сыерлардан туган бозаулар тиешле нәтиҗә бирмәде. Җитештерелгән сөт күләме дә, без хыялланган Көнбатыш Европадагы кебек, һәр сыердан бер лактациядә 12-13 мең килограммга җитмәде. Моның сәбәбе нәрсәдә соң?

Казан дәүләт аграр университетының Терлекчелек продукциясен җитештерү һәм эшкәртү технологиясе кафедрасы мөдире, авыл хуҗалыгы фәннәре докторы, профессор Гәзимҗан Шәрәфетдинов фикеренчә, безгә геннар белән күптән эшли башларга вакыт җитте. Узган ел аграр университетта кафедраара биотехнология, хайваннар һәм үсемлекләр молекуляр генетикасы лабораториясе ачылган. Аның эшчәнлеге нигезендә, геннарны өйрәнеп, туачак бозауның сөт җитештерүчәнлеген һәм төрле авыруларга каршы торучанлыгын фаразлап булачак. Бу ничек башкарыла соң? Әйтик, иң беренче чиратта үгез белән сыерның канын тикшерәләр. Малларның геннарын өйрәнәләр, шуннан чыгып кайсы тананы һәм сыерны нинди гендагы үгез белән каплаткач, сөт җитештерүчәнлеге 7-8 мең килограмм булырлык һәм авыруларга чыдам бозау туачагы ачыклана. Ягъни лаборатория шартларында танага һәм сыерга туры килердәй яхшы орлыкны сайлыйлар һәм нәтиҗә ясала. Шунысы да мөһим, геннарны тикшереп, туачак бозауның якынча күпме һәм нинди майлылык белән аксымлыктагы сөт бирәчәген дә ачыкларга мөмкин. Ә инде бер-берсенә ярардай малларны кушылдырсаң, киләчәк буын терлекне үзең барлыкка китерә аласың дигән сүз. Гәзимҗан Шәрәфетдинов әйтүенчә, бу хакта авыл хуҗалыгы галимнәре күптәннән әйтеп килгән, әмма мөмкинлекләр чикләнгәнлектән, хәзер генә бу проблема хәл ителә башлаган.

Сер түгел, чит илдән кайтартылган терлек безнең ил климатына яраклашмаган. Көнбатыш Европа үгезләре белән безнең сыерларны каплатудан туган бозаулар берничек тә яңа токым була алмый. Аларны яңа популяция дип атау дөресрәк яңгырый. Профессор әйтүенчә, дөньяда нәселдән килгән 4 йөздән артык төрле чир билгеле. Шуның 18е Россиягә чит илдән кайтартылган маллар аша кергән. Бүген Гәзимҗан Шәрәфетдинов үзебезнең терлекне үрчетү өстендә эшли, республикада нәкъ менә аларны популярлаштыра. Геннары дөрес итеп сайланган үгез белән сыер кушылудан туган маллардан кимендә 4-5 буын алганчы зур күләмдә сыйфатлы сөт бирәчәк һәм илдәге климатка чыдам булып, бернинди чирләргә дә бирешми торган терлек үрчетү зарур.

Малны дөрес итеп ашату да аерым әһәмияткә ия. Әйтик, бозауларны өч төрле чорга бүлеп үстерәләр: беренчесе – 6 айга кадәр, икенчесе – 6 айдан 1 елга кадәр, өченчесе – 12 айдан 18 айга кадәр. “Шунысын да истән чыгармаска кирәк, һәр айда ризык төрле була һәм, гомумән, ашатуга зур игътибар бирелергә тиеш. Нәкъ менә кирәкле составлы файдалы элементлар белән балансланган һәм кирәкле күләмдә азык бирелгәндә генә, маллар нык булып үсә һәм продукцияне яхшы бирә. Терлекнең аерым вакытларда ашатылуы мөһим”, – ди Гәзимҗан Шәрәфетдинов. Бу очракта сөт тә мулдан, майлылыгы һәм аксымы да иң югарылардан була.

Казан дәүләт аграр университеты профессоры сүзләре Россия Авыл хуҗалыгы министрлыгы эшләп чыгарган яңа программада чагылыш таба. Анда сөт җитештерүчеләргә каралган субсидияләрнең яңа система буенча биреләчәге язылган. Хөкүмәт акчасы җитештерелгән продукция күләмен узган елгы күрсәткечләр белән чагыштырганнан соң, сөтнең майлылыгына, аксымына һәм терлек санына карап бүленергә мөмкин. Шәрәфетдинов яңа кагыйдәләрдән курыкмый, киресенчә, бу гамәлне дөрес дип саный. Өстәвенә аларның терлек геннары белән эш итүе нәкъ менә шул мәсьәләне үз эченә ала да бит инде. Галим фикеренчә, монда бер проблема бар: сөт җитештерүчеләргә карата хөрмәт юк. Әгәр маркетинг базары буенча карасак, эшкәртүчеләргә продукциянең 60-70 процент бәясе бирелә, ә калганы җитештерүчеләргә туры килә. Мәсәлән, авылдан литры 8 сумга алынган сөт кибет киштәләрендә 30 сум тора. Арадашчылар күп булганлыктан продукция көннән-көн кыйммәтләнә генә бара, ә авылдагы җитештерүчеләрнең хәле яхшырмый диярлек.

Гәзимҗан Шәрәфетдинов әйтүенчә, бүген терлекчелек тармагына зур игътибар юнәлдерергә һәм генетик инженерия өлкәсендә эзләнүләрне көчәйтергә кирәк.

«Ватаным Татарстан»11.10.2012

Авылны олылау – үзеңне зурлау

Әй бу авыл кешесенең гадилеге... Казанның “Корстон” кунакханә-мәдәни үзәгендә Президент кулыннан республиканың иң зур бүләген көн саен кабул итәләр диярсең. Президент янәшәсендә әзерләнгән өстәлдәге сый-хөрмәтләрдән авыз итеп, үзләре хөрмәтенә әзерләнгән күңел ачу чараларында озаклап утырасы да бит... Юк шул.

Бүләкләнүчеләрнең кайсын гына алма – Татарстан Республикасының “Фидакарь хезмәт өчен” медале белән бүләкләнгән Әтнә районы “Мәңгәр” хуҗалыгы сыер савучысы Рәшидә Вәлиевамы ул, Буа районы кыр батыры, “Татарстан республикасының атказанган механизаторы” дигән мактаулы исемгә лаек булган Хәйдәр Хисамовмы яки Арча районы “Кырлай” агрофирмасы тракторчысы, Татарстан Президентының “Рәхмәт хаты”на лаек булган Данил Рәхимовмы, һәркайсы туган якларына ашыга. Өйдә аларны кырыкмаса-кырык төрле эш-мәшәкать көтеп торганын бер генә минутка да истән чыгармаучылар җыелган шул бирегә. Хәер, авыл җирендә яшәп, хуҗалыкта эшләү өстенә, шәхси хуҗалыгында күпләп мал-туар асраучылар башкача булдыра да алмыйдыр. Үз хезмәтләренең һәркемгә кирәклеген тоеп, ил табынын cый-хөрмәтле итәргә теләүчеләрнең һәркайсы шундый бугай шул инде.

Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек хезмәткәрләренең һөнәри бәйрәме уңаеннан уздырылган олуг мәҗлестә Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов андыйларны тикмәгә генә фидакарьләр дип атамагандыр. 3 миллион тоннадан артык ашлык, 2 миллион тоннага якын шикәр чөгендере, 1 миллион 500 мең тонна бәрәңге һәм яшелчә, 2 миллион тонна чамасы сөт, йөзләрчә мең тонна ит, миллиард данәдән артык йомырка һәм тагын бик күп авыл хуҗалыгы продукциясе җитештерүчеләрне ничек олыласаң да чакка гына туры килә. Бигрәк тә елына бер тапкыр билгеләп үтелә торган бәйрәмнәре уңаеннан.

Президент авыл кешеләренең хезмәтен яхшы күзаллый. Корылык аркасында хуҗалыклар быел гына да 15 миллиард сум керемнән колак кагарга мәҗбүр. Бу кадәресе авылга дәүләт тарафыннан ел буена күрсәтелә торган бюджет ярдәме кадәр бит. Дөрес, федераль бюджет югалтуларның 20 процентын капларга җыена. Анда да акчалата түгел, ә процентсыз кредит формасында. Шулай итеп, якын араларда Татарстанга үзәктән ярдәм килеп ирешер дигән өмет бар. Тик корылык нәтиҗәсендә 15 миллиард сум югалтып, федераль бюджеттан 320 миллион сум ярдәм белән генә әллә ни ерак китеп булмас шул. Хәер, кем әйтмешли, ала каргадан алачагың булсын.

Президент Рөстәм Миңнеханов та әнә республика авыл хуҗалыгында продукция җитештерәчеләрне ярдәмсез калдырмабыз, дип тора. Бигрәк тә авылда эшләргә теләк белдергән яшьләргә дәүләт ярдәме булачак. Югары уку йорты тәмамлап, авылга эшкә кайтучыларга 100 мең сум күләмендә беренче ярдәм һәм ай саен хезмәт хакына 5 мең сум өстәмә тәләү карала. Моннан тыш торак төзү буенча да яшь гаиләләргә ярдәм күрсәтеләчәк, ди Президент.

Бәйрәм сәхнәсе түренә күтәрелеп, Президент Рөстәм Миннеханов кулыннан югары бүләк алучыларның һәркайсы үз эшенең остасы гына түгел, яшьләрнең остазы да. Балтач районы “Яңа тормыш” хуҗалыгының алдынгы тракторчысы Шамил Гыйльманов, Әлмәт районы Токарликов исемендәге хуҗалыктан саву операторы Татьяна Юртова, Тукай районы “Азык-төлек корпарациясе” сенең комплекслы бригада бригадиры Мирзанур Хасимов, Кукмара районы Вахитов исемендәге хуҗалыкның баш аграномы Нәсих Рәхимуллин – һәркайсы үз хезмәт коллективларында дистәләгән яшь кешегә юл күрсәткән, үз һөнәрләренең нечкәлекләренә төшендергән остазлардан саналырга хаклы.

Һәрвакыттагыча, авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек хезмәткәрләре бәйрәменә республикабызның сәнгать осталары да бик яхшы әзерләнгән. Бу кадәресе “Корстон” мәдәни үзәгенең фойесында ук сизелә. Азык-төлек осталарының югары зәвыкь һәм гаҗәеп зур фантазия белән әзерләнгән экспонатлары һәркемне сокландырырлык булган. Камырга әллә ничә төрле тәмләткечләр кушып ясалган җил тегермәне үзе бер әкият. Тегермәннең канатларына кадәр әйләнеп тора.

Яшелчә, җиләк-җимеш, эшкәртү предприятиеләре тәкьдим иткән товарларның да һәркайсы күңел җылысы кушып әзерләнгән.

Танылган җырчылар Филүс Каһиров, Резедә Шәрәфиева, Айгөл Хәйри, Айдар Фәйзрахманов җитәкчелегендәге фольклор музыка Дәүләт ансамбле, “Казан нуры”һәм башка коллективлар гына түгел, Мәскәү артистлары чыгышы да бәйрәм кунакларының күңелендә якты эз калдырырлык булып яңгырады.