Программа формирования универсальных учебных действий у обучающихся на ступени начального общего образования
Скачать 3.69 Mb.
|
Уку Башлангыч сыйныфларга тәкъдим ителгән күләмдәге текстны аңлап, орфоэпик нормаларны саклап, җөмләләрне синтагмаларга бүлеп, сөйләм яңалыгын белдергән кисәкләргә логик басым ясап, йөгерек итеп укый белү. Текстның темасын билгели алу. Гади план төзеп, текстның эчтәлеген сөйләү Һәм укучының текстка мөнәсәбәтен белдерүе. Язу Һәм язма сөйләм. Фикерне, хәбәрне, укылган текст эчтәлеген орфография кагыйдәләренә нигезләнеп, грамматик дөрес язу. Лингвистик компетенция Фонетика. Графика. Орфоэпия. Орфография Хәреф һәм аваз турында төшенчә. Сузык авазлар. Калын Һәм нечкә сузыклар. Язуда сузык авазларны белдерә торган хәрефләр.Тартык авазлар. Яңгырау Һәм саңгырау тартыклар. Язуда тартык авазларны белдерә торган хәрефләр. Татар теленә хас үзенчәлекле авазлар. Татар телендә сингармонизм законы: рәт һәм ирен гармониясе. Иҗек. Иҗек калыплары. Сүз басымы. Хикәя, сорау, боеру җөмләләрнең интонациясе. Татар теленең төп орфографик һәм орфоэпик нормалары. 38 хәрефтән торган татар алфавиты. Хәрефләрнең каллиграфик яктан дөрес язылышы. Лексикология Сүз, аның лексик мәгънәсе. Бер Һәм күп мәгънәле сүзләр. Туры Һәм күчерелмә мәгънәле сүзләр. Синоним, антоним һәм омоним сүзләр. Татар теленең сүзлек составы. Төрки-татар сүзлҽре Һәм алынма сүзләр. Лексикография турында мәгълүмат. Сүзлеклҽрне куллана белү. Сүз төзелеше Һәм сүз ясалышы Сүзнең мәгънәле кисәкләре: тамыр һәм кушымчалар. Төрле сүз төркемнәрен ясый торган кушымчалар. Кушымчаларның ялгану тәртибе. Тамыр Һәм ясалма сүзләр. Кушма һәм парлы сүзләр. Тамырдаш сүзләр. Морфология Исем. Исемнең лексик-семантик Һәм морфологик-синтаксик үзенчәлекләре. Ялгызлык Һәм уртаклык исемнәре. Исемнең сан, килеш, тартым белән төрләнеше. Сыйфат. Сыйфатның лексик-семантик Һәм морфологик-синтаксик үзенчҽәлекләре. Сыйфат дәрәҗәләре, аларның дөрес язылышы Һәм куллан ылышы. Сан. Санның лексик-семантик Һәм морфологик-синтаксик үзенчәлекләре. Микъдар, тәртип, җыю саннары. Алмашлык. Зат, сорау, күрсәтү алмашлыклары. Аларның килеш белән төрләнеше. Алмашлыкларның сөйләмдәге роле. Фигыль. Фигыльнең лексик-семантик Һәм морфологик-синтаксик Үзенчәлекләре. Боерык һәм хикәя фигыль. Аларның барлык-юклык, зат-сан белән төрләнеше. Хикәя фигыльнең хәзерге, үткән һәм киләчәк заман формалары. Фигыльне сөйләмдә дөрес куллану. Инфинитив. Рәвеш. Рҽвешнең мәгънәләре һәм җөмләдә кулланылышы. Бәйлек нәм бәйлек сүзләр. Баш, юнәлеш, чыгыш килешләрен таләп итә торган бәйлекләр, аларны сөйләмдә дөрес куллану. Кисәкчә. Кисәкчәләрнең мәгънәләре , сөйләмдә кулланылышы. Теркәгеч. Теркәгечләрнең төрләре, аларның җөмләдә кулланылышы. Синтаксис Сүзтезмҽ һәм җөмлә. Җыйнак һәм җәенке гади җөмлә. Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре. Җөмләдҽә сүз тәртибе. Әйтү максаты ягыннан җөмләнең төрләре һәм аларны дөрес интонация белән әйтү. Тиңдәш кисәкләр, алар янында тыныш билгеләре. Этнокультура өлкәсенә караган компетенция Татар халкының милли гореф-гадәтләре, тарихы, мәдәнияте. Татар халкының мәкаль-әйтемнәре, табышмаклары. Татар халык авыз иҗаты үрнәкләре, матур әдәбият әсәрләреннән милли үзенчәлекне чагылдырган лексик берәмлекләр. Көндәлек аралашуга бәйле татар сөйләм этикеты нормалары. 1.18.2. Литературное чтение на татарском языке Әдәбияттан гомуми башлангыч белем бирү (1-4 сыйныфлар) баскычында белем эчтәлегенең мәҗбүри минимумы Уку эшчәнлеге. Әдәби текстны аңлап, дөрес, йөгерек һәм сәнгатьле уку. Уку төрләре (йөгерек, сайлап, аңлатмалы, эчтән, бергәләп) белән танышу. Уку максатларына төшенү. Әдәби әйтелеш нормаларын саклап, дөрес интонация һәм басым белән кычкырып уку. Сәнгатьчә эшләнеше камил, аңлау-төшенү өчен авыр булмаган, мавыктыргыч һәм гомумкешелек кыйммәтләренә уңай мөнәсәбәт булдырырлык әсәрләр сайлана. Алар арасында әдәби һәм фәнни-популяр әсәрләр, татар халык авыз иҗаты әсәрләре, дөнья балалар әдәбияты классиклары әсәрләре, төрле энциклопедияләрдә, белешмә-сүзлекләрдә һәм балалар вакытлы матбугатында басылган материаллар булырга мөмкин. Балаларга уку өчен тәкъдим ителгән әсәрләрнең төп темалары: туган тел, табигать, хезмәт, балалар тормышы, кешеләрнең үзара мөнәсәбәтләре, гаилҽ, сәламәтлек саклау, яхшылык һәм яманлык. Тыңлау. Төрле жанрдагы әдәби әсәрләрне тыңлап, аңлы кабул итү. Тыңлаган әсәрнең төп эчтәлеген аңлау һәм ул ясаган эмоциональ тәэсирне аңлатып бирә алу. Сөйләм. Текст эчтәлегенә бәйле сораулар һәм җаваплар бирә белү. Укыганны яки ишеткәнне (укытучы укыганны тыңлап) кабатлап сөйләү. әсәр турында фикер алышуда катнашу, әңгәмәкора белү. Әсәрнең геройлары, вакыйгалары турында монологик сөйләм төзү; текстны план буенча сөйләү. Үз фикерен дәлилли, моның өчен башка чыганаклардан мисаллар китерә белү. Аралашу (коммуникатив) культурасын үзләштерү. Бирелгән темага (үзе, әти-әнисе, гаиләсе, иптәшләре, табигать һәм тереклек) яки рәсем-картина буенча хикәяләп, тасвирлап сөйләргә өйрәнү. әсәрләрне яки өзекләрне яттан уку. Язу. Матур язу күнекмәләре булдыру. Әдәби әсәр буенча куелган сорауларга кечкенә күләмле язмача җавап әзерләү (шул исәпән компьютер кулланып). Диктант, изложение язарга өйрәтү. Әдәбиә эчтәлеген аңлауга мөнәсәбәтле теоретик төшенчәләр: әсәр темасы, төп фикере, вакыйгалары һәм аларның эзлеклелеге. Әсәр герое: герой характеры, аның эш-гамәлләре, холкы, эмоциональ һәм әхлакый кичерешләре. Табигать образы, кеше образы, хайван, кош-корт образы, сүз- сурәт. Әсәрдә сурәтләнгән дөнья: пейзаж, портрет. Автор, хикәяләүче, лирик герой. Вакыйга, күренеш, конфликт. Әдәби әсәр һәм публицистик язма, мәкаль. Фольклор жанрларын аеру: әкият, табышмак, мәкаль һәм әйтем, мәзәк, җыр. Әдәби жанрларны аеру: хикәя, шигырь, пьеса. Белем бирү нәтиҗәләренә (гомуми белем бирү программаларын үзләштерү нәтиҗәләренә) таләпләр Әдәбияттан гомуми башлангыч белем бирү (1-4 сыйныфлар) баскычында укучыларның белем дәрәҗәсенә таләпләр: - татар әдәбияты хакында гомуми мәгълүматый күзаллау булырга; - өйрәнелгән әсәрнең исемен, төп эчтәлеген һәм авторын белергә, аңа карата үз мөнәсәбәте формалашырга; - әсәрнең геройларын, аларның эш-гамәлләрен, холык-фигылен, хис-кичерешләр дөньясын бәяли; - текстның сюжетын ачыклый, темасын, идеясен, автор фикерен - билгели алырга; - автор һәм хикәяләүче, шагыйрь һәм лирик герой, тезмә һәм чәчмә сөйләм, фольклор һәм әдәби жанрлар хакында күзаллый белергә; - әдәби әсәргә һәм иҗат эшенә хас сыйфатларны һәм үзенчәлекләрне аңларга; - әдәби тел һәм сурәтлелек тудыру чаралары хакында башлангыч күзаллау бирелергә тиеш. Әдәбияттан гомуми башлангыч белем бирү (1-4 сыйныфлар) баскычында формалаштырышырга тиешле күнекмәләр: - аңлы, дөрес һәм сәнгатьле уку күнекмәсе булдырып, бер минут - эчендә кычкырып 75-80 сүзле, күңелдән - 95 сүзле текстны йөгерек укый белергә; - тәкъдим ителгән текстка сораулар куярга; - 1,5 биттән артык булмаган текстның эчтәлеген сөйләргә һәм кабатлап язарга; - текстны мәгънәви бүлекләргә бүлә һәм гади план, аннотация төзи алырга; - изложение, диктант яза алырга; - автор текстына нигезләнгән уртача монологик сөйләм әзерли һәм әсәр геройларын, вакыйгаларын бәяли белергә; - программада ятлау өчен тәкъдим ителгән әсәрләрнең кимендә сигезен хәтердә калдырырга; - бирелгән темага телдән яки язмача текст әзерли алырга; - халык авыз иҗаты әсәрләреннән мәкаль, әйтем, табышмак, - әкиятләрдән мисаллар китерә белергә; - әдәби жанрларны һәм халык авыз иҗаты жанрларын аера алырга; - текстта махсус тел-сурәтләү чараларын: эпитет, чагыштыру, сынландыруны, шигырьдҽ рифманы табарга, аңлатырга. Әдәбияттан гомуми башлангыч белем бирү (1-4 сыйныфлар) баскычында укучыларга җиткерелә торган мәгълүматлар: - өйрәнелгән әсәр авторының башка әсәрләре, аның тормышы, иҗаты хакында; - китап сайлау нечкәлекләре турында; - төрле мәгълүмат чыганаклары (сүзлекләр, белешмәләр, электрон чаралар) белән эшләү хакында; - балалар өчен чыга торган газета-журналлар турында. Әдәбияттан гомуми башлангыч белем бирү (1-4 сыйныфлар) баскычында предметара эшчәнлек: - әдәбиятны сәнгатьнең башка төрләре (музыка, рәсем сәнгате) белән бәйләп, аларның хыял һәм иҗат (уйлап табу) дөньясы буларак уртак якларын һәм үзенчәлекле сыйфатларын (төзү материалы, сурәтләү киңлеге) күрергә өйрәтү; - әдәбиятны татар теле белән бәйләп, туган телнең матурлыгына һәм байлыгына хөрмәт тәрбияләү; - татар әдәбиятын рус әдәбияты белән бәйләп, тема һәм проблематикада, геройлар бирелешендә уртаклыкларга игътибар юнәлтү. Әдәбияттан гомуми башлангыч белем бирү (1-4 сыйныфлар) баскычында укучыларның шәхси үсеш—үзгәреше: - баланың физик һәм психик сәламәтлеген саклау; - яшь үзенчәлекләрен исәпкә алып, укучыларның уку, хезмәт, аралашу, сәнгать-матурлыкны тану күнекмәләрен үзләштерүләренә ирешү; - укучыларда . Әйләнә-тирәдәге тормышка игътибар, дөрес мөнәсәбәт булдыру; - иҗади хезмәткә теләк, кызыксыну уяту; - укучының үзенә бәя бирә белүенә,үз-үзен тәрбияләвенә ирешү; - яңалыкка, белемгә омтылыш формалаштыру, үстерү. Гомуми белем бирүнең эчтәлеге (фундаменталь төш) Халык иҗат иткән әкиятләр: «Өч кыз», «Зөһрә кыз», «Наян төлке», «Камыр батыр» «Сак-Сок» бәете* Җ.Тәрҗеманов. «Тукран малае Шуктуган» әкияте. Дәрдемәнд хикәятләре*: «Кояш нурлары», «Богдай», «Гали». А.Алиш әкиятләре: «Сертотмас үрдәк», «Нечкәбил», «Чукмар белән Тукмар». Г.Сабитов хикәяләре: «Чүкеч», «Тәүге соклану»*, «Тәүге шатлык»*, «Тәүге батырлык»*. Ф.Яруллин шигырләре: «Гайни», «Туган ягы кирәк кешегә». Н.Әхмәдиев. «Ана»*, «Тәрбияле малай» хикәяләре. Г.Тукай шигырьләре: «Туган тел», «Сабыйга»*, «Җир йокысы»*, «Бәхетле бала»*, «Эш». «Су анасы»*, «Шүрәле»* поэмалары. «Исемдә калганнар»* автобиографик хикәясе. М.Гафури. «Тавык белән үрдәк» мәсәле*. Һ.Такташ шигырьләре: «Тәүфыйклы песи», «Пи-би-бип», «Урман»*. Б.Рәхмәт шигырләре*: «Чүлмәк башлы кәҗә», «Кыш һәм кеше», «Кошлар киткәндә». М.Җҽлил шигырлҽре: «Карак песи», «Яз»*. Н.Исҽнбҽт. «Мыраубай батыр» ҽкиятеннҽн ҿзеклҽр*. Х.Туфан. «Туган тел» шигыре. З.Туфайлова. «Әни сүзе» шигыре. Ә. Бикчәнтәева шигырьләре: «Каз бәбкәләре», «Дәү әнием», «Җил сөйләшә беләме?». Зыя Мансур шигырьләре: «Кырмыска», «Озын колак баласы елак-мылак»*. Хәй Вахит. «Наратлыдан Каенсарга...» шигыре. С.Сөләйманова. «Кем уяткан Ләйләне» шигыре. Ш.Галиев шигырьләре: «Витаминлы хәрефләр»*, «Мактаныша малайлар», «Онытылган», «Борау»*, «Пәрәмәч»*, «Рәхмәтләр хакында». Р.Миңнуллин шигырьләре: «Югалган көн», «Саный беләм», «Дөньядагы иң зур алма». Н. Фәттах. «Энҗеле үрдәк» драмасы*. Т.Миңнуллин. «Кәрлә — мәктәп баласы» комедиясе. Йолдызчык белән бирелгән әсәрләр татар мәктәбе өчен генә мәҗбүри тәкъдим ителә. Приложение 2 Используемые программы и учебники для изучения предметов в 2014/2015 году (на основании Федерального и Регионального перечня учебников)
1 |
Похожие:
 | Планируемые результаты освоения обучающимися основной образовательной программы начального общего образования |  | Программа формирования универсальных учебных действий у обучающихся на ступени начального общего образования |
| Система оценки достижения планируемых результатов освоения основной образовательной программы начального общего образования | | Программа формирования универсальных учебных действий у обучающихся на ступени начального общего образования |
| Программа формирования универсальных учебных действий у обучающихся на ступени начального общего образования | | Программа формирования универсальных учебных действий у обучающихся на ступени начального общего образования 24 |
| Планируемые результаты освоения обучающимися междисциплинарной программы «Формирование универсальных учебных действий», а также её... | | Планируемые результаты освоения обучающимися междисциплинарной программы «Формирование универсальных учебных действий», а также её... |
| Начальная школа/ состав. Е. С. Савинов. – М.: Просвещение, 2010. – 191 с. (Стандарты второго поколения). – Isbn 978-5-09-023009-4),... | | Программа формирования универсальных учебных действий у обучающихся на ступени начального общего образования |