Основная образовательная программа основного общего образования муниципального бюджетного общеобразовательного учреждения «Тимершикская средняя общеобразовательная школа Сабинского муниципального района Республики Татарстан»
Скачать 9.16 Mb.
|
Дж.Байрон. «Ты кончил жизни путь, герой…» как прославление подвига во имя свободы Родины. Японские хокку (хайку). Изображение жизни природы и жизни человека в их нерасторжимом единстве на фоне круговорота времён года. Теория литературы. Особенности жанра хокку (хайку) О.Генри «Дары волхвов». Преданность и жертвенность во имя любви. Смешное и возвышенное в рассказе Р.Д.Бредбери. «Каникулы». Фантастический рассказ - предупреждение. Мечта о чудесной победе добра. 8 класс Введение. Литература и история. Интерес русских писателей к историческому прошлому своего народа. Устное народное творчество. Отражение жизни народа в народных песнях. Лирические песни. Исторические песни. Частушки. Особенности художественной формы фольклорных произведений Предания как исторический жанр русской народной прозы. «О Пугачёве», «О покорении Сибири Ермаком». Особенности содержания и художественной формы народных преданий. Теория литературы. Народная песня, частушка (развитие представлений). Предание (развитие представлений). Из древнерусской литературы Житийная литература как особый жанр древнерусской литературы. «Житие Александра Невского» (фрагменты). Художественные особенности содержания и формы воинской повести и жития. «Шемякин суд» как сатирическое произведение ХVII века. Действительные и вымышленные события, новые герои, сатирический пафос произведения. Особенности поэтики бытовой сатирической повести. Теория литературы. Летопись. Древнерусская повесть (развитие представлений). Житие как жанр литера-туры (начальное представление). Сатирическая повесть как жанр древнерусской литературы (начальное представление). Из литературы XVIII века Д.И.Фонвизин. «Недоросль» (сцены). Сатирическая направленность комедии. Проблема воспитания истинного гражданина. Теория литературы. Понятие о классицизме. Основные правила классицизма в драматическом произведении Из литературы XIX века И.А.Крылов. Поэт и мудрец. Язвительный сатирик и баснописец. Басни «Лягушки, просящие царя», «Обоз», их историческая основа. Мораль басен. Сатирическое изображение человеческих и общественных пороков Теория литературы. Басня. Мораль. Аллегория (развитие представлений). К.Ф.Рылеев. Дума «Смерть Ермака». Понятие о думе. Характерные особенности жанра. Образ Ермака Тимофеевича. А.С.Пушкин. Его отношение к истории и исторической теме в русской литературе. Стихотворения «Туча». Разноплановость содержания стихотворения – зарисовка природы, отклик на десятилетие восстания декабристов. «Я помню чудное мгновенье…». Обогащение любовной лирики мотивами пробуждения души к творчеству. «19 октября». Мотивы дружбы, прочного союза и единения друзей. «История Пугачёва» (отрывки). История пугачёвского восстания в художественном произведении и историческом труде писателя. Отношение к Пугачёву народа, дворян и автора. «Капитанская дочка». История создания произведения. Историческая правда и художественный вымысел в повести. Особенности композиции. Роль эпиграфа Гринёв: жизненный путь героя. Формирование характера и взглядов героя. Швабрин - антигерой. Маша Миронова – нравственная красота героини. Пугачёв и народное восстание в произведении и в историческом труде Пушкина. Народное восстание в авторской оценке. Четыре встречи Пугачёва и Гринёва А.С.Пушкин. «Пиковая дама». Проблема человека и судьбы. Система образов - персонажей в повести. Образ Петербурга. Композиция повести: смысл названия, эпиграфов, символических и фантастических образов, эпилога М.Ю.Лермонтов. «Мцыри». Романтически – условный историзм поэмы. Мцыри как романтический герой. Образ монастыря и природы в поэме, их роль в произведении. Идейное содержание поэмы. Композиция поэмы. Теория литературы. Поэма (развитие представлений). Романтический герой (начальные представления), романтическая поэма (начальные представления). Н.В.Гоголь. «Ревизор» как социальная комедия «со злостью и солью». История создания комедии и её первой постановки. Разоблачение пороков чиновничества в пьесе. Приёмы сатирического изображения чиновников. Образ Хлестакова в комедии «Ревизор». Понятие о « миражной интриге». Хлестаковщина как нравственное явление. Художественные особенности комедии Н.В.Гоголя. Особенности композиционной структуры комедии. Специфика гоголевской сатиры. Теория литературы. Комедия (развитие представлений). Сатира и юмор (развитие представлений). Н.В.Гоголь. Шинель». Образ «маленького человека» в литературе. Потеря Башмачкиным лица. Шинель как последняя надежда согреться в холодном мире. Мечта и реальность в повести «Шинель». Образ Петербурга. Роль фантастики в повествовании М.Е.Салтыков – Щедрин. «История одного города» (отрывок). Художественно – политическая сатира на общественные порядки. Обличение строя, основанного на бесправии народа Образы градоначальников. Средства создания комического в произведении. Теория литературы Гипербола, гротеск (развитие представлений). Литературная пародия (начальные представления). Эзопов язык (развитие понятия). Н.С.Лесков. Нравственные проблемы рассказа «Старый гений» Сатира на чиновничество. Защита беззащитных. Деталь как средство создания образа в рассказе Л.Н.Толстой. «После бала». Социально – нравственные проблемы в рассказе Главные герои. Контраст как средство раскрытия конфликта. Нравственность в основе поступков героя. Мечта о воссоединении дворянства и народа Теория литературы. Художественная деталь Антитеза (развитие представлений). Композиция (развитие представлений). Роль антитезы в композиции произведений. Поэзия родной природы в творчестве А.С.Пушкина, М.Ю.Лермонтова, Ф.И.Тютчева, А.А.Фета, А.Н.Майкова А.П.Чехов. Рассказ «О любви» как история об упущенном счастье. Теория литературы Психологизм художественной литературы. Из литературы XX века И.А.Бунин. «Кавказ». Повествование о любви в различных жизненных ситуациях. Мастерство Бунина – рассказчика. Психологизм прозы писателя. А.И.Куприн. Нравственные проблемы рассказа «Куст сирени». Представления о любви и счастье в семье. Понятие о сюжете и фабуле А.А.Блок. «Россия». Ист. тема в стихотворении, его современное звучание и смысл. Образ России С.А.Есенин. «Пугачёв» - поэма на историческую тему. Образ предводителя восстания. Понятие о драматической поэме И.С.Шмелёв. «Как я стал писателем» - воспоминание о пути к творчеству Писатели улыбаются. Журнал «Сатирикон». Сатирическое изображение исторических событий. Приёмы и способы создания сатирического повествования М.Зощенко. «История болезни»; Тэффи. «Жизнь и воротник». Для самостоятельного чтения. Сатира и юмор в рассказах сатириконцев М.А.Осоргин. «Пенсне». Сочетание реальности и фантастики в рассказе. Для самостоятельного чтения. А.Т.Твардовский. Поэма «Василий Тёркин». Картины фронтовой жизни в поэме. Тема честного служения Родине. Василий Тёркин – защитник родной страны. Новаторский характер образа Василия Тёркина Композиция и язык поэмы «Василий Тёркин». Юмор. Фольклорные мотивы. Мастерство А.Т.Твардовского в поэме Теория литературы Фольклор и литература (развитие понятия). Авторские отступления как элемент композиции (начальное представление). А.П.Платонов. «Возвращение». Утверждение доброты, сострадания, гуманизма в душах солдат, вернувшихся с войны. Изображение негромкого героизма тружеников тыла. Нравственная проблематика и гуманизм рассказа Стихи и песни о Великой Отечественной войне 1941 – 1945 годов. Традиции в изображении боевых подвигов народа и военных будней. Героизм воинов, защищавших свою Родину: М.Исаковский, Б.Окуджава, А.Фатьянов, Л.Ошанин и др. Выражение в лирической песне сокровенных чувств и переживаний каждого солдата Русские поэты о Родине, родной природе. Поэты Русского зарубежья об оставленной ими Родине. Мотивы воспоминаний, грусти, надежды. Общее и индивидуальное в произведениях русских поэтов В.П.Астафьев. «Фотография, на которой меня нет». Автобиографический характер рассказа. Отражение военного времени. Мечты и реальность военного детства Теория литературы Герой-повествователь (развитие представлений). Из зарубежной литературы У.Шекспир. «Ромео и Джульетта». Поединок семейной вражды и любви. Ромео и Джульетта как символ любви и жертвенности. «Вечные проблемы» в творчестве Шекспира. Теория литературы. Конфликт как основа сюжета драматического произведения. Сонеты У.Шекспира. «Кто хвалится родством своим и знатью…», «Увы, мой стих не блещет новизной…». Воспевание поэтом любви и дружбы. Теория литературы. Сонет как форма лирической поэзии Ж. – Б.Мольер. «Мещанин во дворянстве» (сцены). Сатира на дворянство и невежественных буржуа. Черты классицизма в комедии Мольера. Комедийное мастерство Мольера. Общечеловеческий смысл комедии. Теория литературы. Классицизм (развитие понятий). Д.Свифт. «Путешествия Гулливера». Сатира на государственное устройство и общество. Гротесковый характер изображения. В.Скотт. «Айвенго». Исторический роман. Средневековая Англия в романе. Главные герои и события. История, изображённая «домашним» образом. 9 класс Введение Литература и ее роль в духовной жизни человека. Шедевры родной литературы. Формирование потребно сти общения с искусством, возникновение и развитие творческой читательской самостоятельности. Теория литературы. Литература как искусство слова (углубление представлений). Из древнерусской литературы Беседа о древнерусской литературе. Самобытный харак тер древнерусской литературы. Богатство и разнообразие жанров. «Слово о полку Игореве». История открытия памятника, проблема авторства. Художественные особенности произве дения. Значение «Слова...» для русской литературы после дующих веков. Теория литературы. Слово как жанр древнерусской литературы. Из литературы XVIII века Характеристика русской литературы XVIII века. Граж данский пафос русского классицизма. Михаил Васильевич Ломоносов. Жизнь и творчество. Ученый, поэт, реформатор русского литературного языка и стиха. «Вечернее размышление о Божием величестве при слу чае великого северного сияния», «Ода на день восшествия на Всероссийский престол ея Величества государыни Им ператрицы Елисаветы Петровны 1747 года». Прославле ние Родины, мира, науки и просвещения в произведениях Ломоносова. Теория литературы. Ода как жанр лирической по эзии. Гавриил Романович Державин. Жизнь и творчество. (Об зор.) «Властителям и судиям». Тема несправедливости силь ных мира сего. «Высокий» слог и ораторские, декламаци онные интонации. «Памятник». Традиции Горация. Мысль о бессмертии поэта. «Забавный русский слог» Державина и его особен ности. Оценка в стихотворении собственного поэтического новаторства. Александр Николаевич Радищев. Слово о писателе. «Путешествие из Петербурга в Москву». (Обзор.) Широкое изображение российской действительности. Кри тика крепостничества. Автор и путешественник. Особенно сти повествования. Жанр путешествия и его содержатель ное наполнение. Черты сентиментализма в произведении. Теория литературы. Жанр путешествия. Николай Михайлович Карамзин. Слово о писателе. Повесть «Бедная Лиза», стихотворение «Осень». Сенти ментализм. Утверждение общечеловеческих ценностей в повести «Бедная Лиза». Главные герои повести. Внимание писателя к внутреннему миру героини. Новые черты рус ской литературы. Теория литературы. Сентиментализм (начальные представления). Из русской литературы XIX века Беседа об авторах и произведениях, определивших лицо литературы XIX века. Поэзия, проза, драматургия XIX века в русской критике, публицистике, мемуарной литературе. Василий Андреевич Жуковский. Жизнь и творчество. (Обзор.) «Море». Романтический образ моря. «Невыразимое». Границы выразимого. Возможности по этического языка и трудности, встающие на пути поэта. Отношение романтика к слову. «Светлана». Жанр баллады в творчестве Жуковского: сюжетность, фантастика, фольклорное начало, атмосфера тайны и символика сна, пугающий пейзаж, роковые пред сказания и приметы, утренние и вечерние сумерки как граница ночи и дня, мотивы дороги и смерти. Баллада «Светлана» — пример преображения традиционной фанта стической баллады. Нравственный мир героини как средо точие народного духа и христианской веры. Светлана — пленительный образ русской девушки, сохранившей веру в Бога и не поддавшейся губительным чарам. Теория литературы. Баллада (развитие представ лений). Александр Сергеевич Грибоедов. Жизнь и творчество. (Обзор.) «Горе от ума». Обзор содержания. Картина нравов, галерея живых типов и острая сатира. Общечеловеческое звучание образов персонажей. Меткий афористический язык. Особенности композиции комедии. Критика о комедии (И. А. Гончаров. «Мильон терзаний»). Преодоление канонов классицизма в комедии. Александр Сергеевич Пушкин. Жизнь и творчество. (Обзор.) Стихотворения «Деревня», «К Чаадаеву», «К морю», «Пророк», «Анчар», «На холмах Грузии лежит ночная мгла...», «Я вас любил: любовь еще, быть может...», «Я памятник себе воздвиг нерукотворный...». Одухотворенность, чистота, чувство любви. Дружба и друзья в лирике Пушкина. Раздумья о смысле жизни, о поэзии... Поэма «Цыганы». Герои поэмы. Мир европейский, цивилизованный и мир «естественный» — противоречие, невозможность гармонии. Индивидуалистический характер Алеко. Романтический колорит поэмы. «Евгений Онегин». Обзор содержания. «Евгений Оне гин» — роман в стихах. Творческая история. Образы глав ных героев. Основная сюжетная линия и лирические от ступления. Онегинская строфа. Структура текста. Россия в романе. Герои романа. Татьяна — нравственный идеал Пушкина. Типическое и индивидуальное в судьбах Ленского и Оне гина. Автор как идейно-композиционный и лирический центр романа. Пушкинский роман в зеркале критики (при жизненная критика — В. Г. Белинский, Д. И. Писарев; «органическая» критика — А. А. Григорьев; «почвенники» — Ф. М. Достоевский; философская критика начала XX века; писательские оценки). «Моцарт и Сальери». Проблема «гения и злодейства». Трагедийное начало «Моцарта и Сальери». Два типа миро восприятия, олицетворенные в двух персонажах пьесы. Отражение их нравственных позиций в сфере творчества. Теория литературы. Роман в стихах (начальные пред ставления). Реализм (развитие понятия). Трагедия как жанр драмы (развитие понятия). Михаил Юрьевич Лермонтов. Жизнь и творчество. (Обзор.) «Герой нашего времени». Обзор содержания. «Герой на шего времени» — первый психологический роман в рус ской литературе, роман о незаурядной личности. Главные и второстепенные герои. Особенности композиции. Печорин — «самый любопыт ный предмет своих наблюдений» (В. Г. Белинский). Печорин и Максим Максимыч. Печорин и доктор Вернер. Печорин и Грушницкий. Печорин и Вера. Печорин и Мери. Печорин и «ундина». Повесть «Фаталист» и ее философско-композиционное значение. Споры о романтиз ме и реализме романа. Поэзия Лермонтова и «Герой наше го времени» в критике В. Г. Белинского. Основные мотивы лирики. «Смерть Поэта», «Парус», «И скучно и грустно», «Дума», «Поэт», «Родина», «Про рок», «Нет, не тебя так пылко я люблю...». Пафос вольности, чувство одиночества, тема любви, поэта и поэзии. Теория литературы. Понятие о романтизме (закреп ление понятия). Психологизм художественной литературы (начальные представления). Психологический роман (на чальные представления). Николай Васильевич Гоголь. Жизнь и творчество. (Обзор) «Мертвые души» — история создания. Смысл названия поэмы. Система образов. Мертвые и живые души. Чичи ков — «приобретатель», новый герой эпохи. Поэма о величии России. Первоначальный замысел и идея Гоголя. Соотношение с «Божественной комедией» Данте, с плутовским романом, романом-путешествием. Жанровое своеобразие произведения. Причины незавер шенности поэмы. Чичиков как антигерой. Эволюция Чи чикова и Плюшкина в замысле поэмы. Эволюция образа автора — от сатирика к пророку и проповеднику. Поэма в оценках Белинского. Ответ Гоголя на критику Белин ского. Теория литературы. Понятие о герое и антигерое. Понятие о литературном типе. Понятие о комическом и его видах: сатире, юморе, иронии, сарказме. Характер ко мического изображения в соответствии с тоном речи: обличительный пафос, сатирический или саркастический смех, ироническая насмешка, издевка, беззлобное комикование, дружеский смех (развитие представлений). Александр Николаевич Островский. Слово о писателе. «Бедность не порок». Патриархальный мир в пьесе и угроза его распада. Любовь в патриархальном мире. Любовь Гордеевна и приказчик Митя — положительные герои пьесы. Особенности сюжета. Победа любви — воскрешение патриархальности, воплощение истины, благодати, красоты. Теория литературы. Комедия как жанр драматургии (развитие понятия). Федор Михайлович Достоевский. Слово о писателе. «Белые ночи». Тип «петербургского мечтателя» — жад ного к жизни и одновременно нежного, доброго, несчаст ного, склонного к несбыточным фантазиям. Роль истории Настеньки в романе. Содержание и смысл «сентименталь ности» в понимании Достоевского. Теория литературы. Повесть (развитие понятия). Лев Николаевич Толстой. Слово о писателе. «Юность». Обзор содержания автобиографической три логии. Формирование личности юного героя повести, его стремление к нравственному обновлению. Духовный конф ликт героя с окружающей его средой и собственными недостатками: самолюбованием, тщеславием, скептициз мом. Возрождение веры в победу добра, в возможность счастья. Особенности поэтики Л. Толстого: психологизм («диалектика души»), чистота нравственного чувства, внут ренний монолог как форма раскрытия психологии героя. Антон Павлович Чехов. Слово о писателе. «Тоска», «Смерть чиновника». Истинные и ложные ценности героев рассказа. «Смерть чиновника». Эволюция образа маленького чело века в русской литературе XIX века. Чеховское отношение к маленькому человеку. Боль и негодование автора. «Тоска». Тема одиночества человека в многолюдном городе. Теория литературы. Развитие представлений о жан ровых особенностях рассказа. Из поэзии XIX века Беседы о Н. А. Некрасове, Ф. И. Тютчеве, А. А. Фете и других поэтах (по выбору учителя и учащихся). Многообра зие талантов. Эмоциональное богатство русской поэзии. Обзор с включением ряда произведений. Теория литературы. Развитие представлений о видах (жанрах) лирических произведений. Из русской литературы XX века Богатство и разнообразие жанров и направлений рус ской литературы XX века. Из русской прозы XX века Беседа о разнообразии видов и жанров прозаических произведений XX века, о ведущих прозаиках России. Иван Алексеевич Бунин. Слово о писателе. Рассказ «Темные аллеи». Печальная история любви людей из разных социальных слоев. «Поэзия» и «проза» русской усадьбы. Лиризм повествования. Михаил Афанасьевич Булгаков. Слово о писателе. Повесть «Собачье сердце». История создания и судьба повести. Смысл названия. Система образов произведения. Умственная, нравственная, духовная недоразвитость — основа живучести «шариковщины», «швондерства». Поэти ка Булгакова-сатирика. Прием гротеска в повести. Теория литературы. Художественная условность, фан тастика, сатира (развитие понятий). Михаил Александрович Шолохов. Слово о писателе. Рассказ «Судьба человека». Смысл названия рассказа. Судьба Родины и судьба человека. Композиция рассказа. Образ Андрея Соколова, простого человека, воина и тру женика. Автор и рассказчик в произведении. Сказовая манера повествования. Значение картины весенней приро ды для раскрытия идеи рассказа. Широта типизации. Теория литературы. Реализм в художественной ли тературе. Реалистическая типизация (углубление понятия). Александр Исаевич Солженицын. Слово о писателе. Рассказ «Матренин двор». Образ праведницы. Трагизм судьбы героини. Жизненная основа притчи. Теория литературы. Притча (углубление понятия). Из русской поэзии XX века Общий обзор и изучение одной из монографических тем (по выбору учителя). Поэзия Серебряного века. Много образие направлений, жанров, видов лирической поэзии. Вершинные явления русской поэзии XX века. Штрихи к портретам Александр Александрович Блок. Слово о поэте. «Ветер принес издалека...», «Заклятие огнем и мра ком», «Как тяжело ходить среди людей...», «О доблестях, о подвигах, о славе...». Высокие идеалы и предчувствие перемен. Трагедия поэта в «страшном мире». Глубокое, проникновенное чувство Родины. Своеобразие лирических интонаций Блока. Образы и ритмы поэта. Сергей Александрович Есенин. Слово о поэте. «Вот уж вечер...», «Той ты, Русь моя родная...», «Край ты мой заброшенный...», «Разбуди меня завтра рано...», «Отговорила роща золотая...». Тема любви в лирике поэта. Народно-песенная основа произведений по эта. Сквозные образы в лирике Есенина. Тема России — главная в есенинской поэзии. Владимир Владимирович Маяковский. Слово о поэте. «Послушайте!» и другие стихотворения по выбору учи теля и учащихся. Новаторство Маяковского-поэта. Своеоб разие стиха, ритма, словотворчества. Маяковский о труде поэта. Марина Ивановна Цветаева. Слово о поэте. «Идешь, на меня похожий...», «Бабушке», «Мне нра вится, что вы больны не мной...», «С большою нежностью — потому...», «Откуда такая нежность?..», «Стихи о Москве». Стихотворения о поэзии, о любви. Особенности поэтики Цветаевой. Традиции и новаторство в творческих поисках поэта. Николай Алексеевич Заболоцкий. Слово о поэте. «Я не ищу гармонии в природе...», «Где-то в поле возле Магадана...», «Можжевеловый куст». Стихотворения о че ловеке и природе. Философская глубина обобщений поэта-мыслителя. Анна Андреевна Ахматова. Слово о поэте. Стихотворные произведения из книг «Четки», «Белая стая», «Вечер», «Подорожник», «АИИО И0М1Ш», «Трост ник», «Бег времени». Трагические интонации в любовной лирике Ахматовой. Стихотворения о любви, о поэте и поэзии. Особенности поэтики ахматовских стихотворений. Борис Леонидович Пастернак. Слово о поэте. «Красавица моя, вся стать...», «Перемена», «Весна в лесу», «Любить иных тяжелый крест...». Философская глубина лирики Б. Пастернака. Одухотворенная предмет ность пастернаковской поэзии. Приобщение вечных тем к современности в стихах о природе и любви. Александр Трифонович Твардовский. Слово о поэте. «Урожай», «Родное», «Весенние строчки», «Матери», «Страна Муравия» (отрывки из поэмы). Стихотворения о Родине, о природе. Интонация и стиль стихотворений. Теория литературы. Силлаботоническая и тоничес кая системы стихосложения. Виды рифм. Способы рифмов ки (углубление представлений). Песни и романсы на стихи поэтов XIX—XX веков Н. Языков. «Пловец» («Нелюдимо наше море...»); В. Сол логуб. «Серенада» («Закинув плащ, с гитарой под рукой...»); Н. Некрасов. «Тройка» («Что ты жадно глядишь на до рогу...»); А. Вертинский. «Доченьки»; Н. Заболоцкий. «В этой роще березовой...». Романсы и песни как синтетический жанр, посредством словесного и музыкального ис кусства выражающий переживания, мысли, настроения человека. Из зарубежной литературы Античная лирика Гай Валерий Катулл. Слово о поэте. «Нет, ни одна средь женщин...», «Нет, не надейся приязнь заслужить...». Любовь как выражение глубокого чувства, духовных взлетов и падений молодого римлянина. Целомудренность, сжатость и тщательная проверка чувств разумом. Пушкин как переводчик Катулла {«Мальчику»). Гораций. Слово о поэте. «Я воздвиг памятник...». Поэтическое творчество в системе человеческого бытия. Мысль о поэтических заслу гах — знакомство римлян с греческими лириками. Тради ции горацианской оды в творчестве Державина и Пушкина. Данте Алигьери. Слово о поэте. «Божественная комедия» (фрагменты). Множественность смыслов поэмы: буквальный (изображение загробного мира), аллегорический (движение идеи бытия от мрака к свету, от страданий к радости, от заблуждений к истине, идея восхождения души к духовным высотам через познание мира), моральный (идея воздаяния в загробном мире за земные дела), мистический (интуитивное постижение бо жественной идеи через восприятие красоты поэзии как божественного языка, хотя и сотворенного земным чело веком, разумом поэта). Универсально-философский харак тер поэмы. Уильям Шекспир. Краткие сведения о жизни и творче стве Шекспира. Характеристики гуманизма эпохи Возрож дения. «Гамлет» (обзор с чтением отдельных сцен по выбо ру учителя, например: монологи Гамлета из сцены пя той (1-й акт), сцены первой (3-й акт), сцены четвертой (4-й акт). «Гамлет» — «пьеса на все века» (А. Аникст). Общечеловеческое значение героев Шекспира. Образ Гам лета, гуманиста эпохи Возрождения. Одиночество Гамлета в его конфликте с реальным миром «расшатавшегося века». Трагизм любви Гамлета и Офелии. Философская глубина трагедии «Гамлет». Гамлет как вечный образ мировой ли тературы. Шекспир и русская литература. Теория литературы. Трагедия как драматический жанр (углубление понятия). Иоганн Вольфганг Гете. Краткие сведения о жизни и творчестве Гете. Характеристика особенностей эпохи Про свещения. «Фауст» (обзор с чтением отдельных сцен по выбору учителя, например: «Пролог на небесах», «У городских ворот», «Кабинет Фауста», «Сад», «Ночь. Улица перед домом Гретхен», «Тюрьма», последний монолог Фауста из второй части трагедии). «Фауст» — философская трагедия эпохи Просвещения. Сюжет и композиция трагедии. Борьба добра и зла в мире как движущая сила его развития, динамики бытия. Проти востояние творческой личности Фауста и неверия, духа сомнения Мефистофеля. Поиски Фаустом справедливости и разумного смысла жизни человечества. «Пролог на небе сах» — ключ к основной идее трагедии. Смысл противопо ставления Фауста и Вагнера, творчества и схоластической рутины. Трагизм любви Фауста и Гретхен. Итоговый смысл великой трагедии — «Лишь тот достоин жизни и свободы, кто каждый день идет за них на бой». Особенности жанра трагедии «Фауст»: сочетание в ней реальности и элементов условности и фантастики. Фауст как вечный образ мировой литературы. Гете и русская литература. Татарский язык 5 нче сыйныф Тел ул — халыкларның иң әһәмиятле аралашу чарасы. Туган тел, тел турындагы фән, аның тармаклары турында әңгәмә Морфология I. Татар телендәге сүз төркемнәре турында гомуми төшенчә, сүзләрнең сөйләм оештырудагы роле Исем. Предметларны һәм затларны белдерә торган сүзләр. Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр. Исемнәр ярдәмендә конкрет яки абстракт мәгънәләрнең белдерелүе. Исемнәрнең берлек һәм күплек формасы. Исемнең килешләрдә төрләнеше. Килеш кушымчаларының исемнәргә ялгану үзенчәлеге Алмашлык. Сөйләмдә исемнәрне алмаштыра ала торган сүзләр. Зат (исем) алмашлыклары: мин, син, ул, без, сез, алар. Зат алмашлыкларының килешләрдә төрләнеше. Ул алмашлыгының төрләнешендәге үзенчәлекләр. Сорау (исем) алмашлыклары: кем? нәрсә? Һичкем, Һичнәрсә, әллә кем, әллә нәрсә, кемдер, нәрсәдер. Сорау алмашлыкларының килешләрдә төрләнеше Сан. Төрләнми торган сүз төркеме. Предметларның исәбен белдерә торган сүзләр. Берәмлекләрне һәм дистәләрне белдерә торган саннар. Сөйләмдә сан алмашлыклары: ничә? ничәнче? ничәшәр? күпме? никадәр? Сыйфат. Төрләнми торган сүз төркеме. Предметларның билгесен (кош-кортның, җәнлекләрнең — төсен, азык-төлекнең — тәмен; шәхеснең — уңай яки тискәре, эчке яки тышкы сыйфатларын), күләмен, исен, формасын белдерә һәм шулар турында хәбәр итә торган сүзләр. Синоним һәм антоним сыйфатлар. Сөйләмдә сыйфат алмашлыклары: нинди? кайсы? кайбер,һәр , бөтен, андый, мондый, бу,шул . Фигыль. Кешеләр яки предметлар тарафыннан башкарылган физик эшне (утырта, сибә, җыя), акыл эшчәнлеген (уйлый, тыңлый), хәрәкәтне (тора, юына, киенә, бара, кайта), сөйләм эшчәнлеген (сөйли, әйтә, аңлата) белдерә торган сүзләр. Эшнең башкарылмавын яки үтәлмәвен белдерүче чаралар. Боерык фигыль — фигыльнең башлангыч (нигез) формасы, барлык һәм юклык формасы. Шарт фигыль. Шарт фигыльнең барлык һәм юклык төре. Хикәя фигыль. Эшнең башкарылу вакыты һәм аның турында сөйләү вакыты: үткән, хәзерге һәм киләчәк заман хикәя фигыльләр, аларның барлык һәм юклык төрләре. Боерык, шарт, хикәя фигыльләргә басым төшү үзенчәлеге Рәвеш. Төрләнми торган сүз төркеме. Предметның урынын белдерә торган сүзләр. Эшнең үтәлү вакытын белдерә торган сүзләр. Эшнең сәбәбен яки үтәлү максатын белдергән сүзләр. Антоним рәвешләр. Сөйләмдә рәвеш алмашлыклары: кая? беркая; кайда? беркайда,һичкайда, монда, анда, тегендә; кайчан? Кабатлау II. Исемнәрне, алмашлыкларны, саннарны, сыйфатларны, рәвешләрне,фигыльләрне, аларның морфологик билгеләрен таный белү, телдән һәм язма сөйләмдәге рольләрен аңлау; аларны, орфографик һәм грамматик кагыйдәләргә нигезләнеп, дөрес язу; сөйләмдә дөрес куллану;текстны дөрес, матур итеп язу һәм уку, әдәби сөйләм күнекмәләре булдыру. Синтаксис һәм пунктуация I. Фикерне, уйны, теләкне телдән яисә язмача белдерү чарасы буларак җөмлә турында гомуми төшенчә Әйтелү максаты ягыннан җөмлә төрләре: хикәя, сорау, боерык, тойгылы җөмләләр. Җөмлә ахырына куела торган тыныш билгеләре. Тыныш билгесе һәм интонация сәгать. Гади җөмлә. Җөмләнең баш кисәкләре: ия һәм хәбәр. Җыйнак җөмлә.Кушма җөмлә. Җөмләдә баш кисәкләрнең кайсы сүз төркемнәре белән белдерелүе, урыны Зат алмашлыгы белән белдерелгән аныкланмыш, аның янына куела торган тыныш билгесе Җөмләнең иярчен кисәкләре: аергыч, тәмамлык, хәл. Җәенке җөмлә. Сүзтезмә: җөмләдә исемне һәм фигыльне ачыклап килгән кисәкләр. Сүзтезмәдә ияртүче һәм иярүче кисәк Җөмләнең тиңдәш кисәкләре: тиңдәш ияләр, хәбәрләр, аергычлар, тәмамлыклар, хәлләр. Тиңдәш кисәкләр арасына куела торган тыныш билгеләре һәм теркәгечләр II. Җөмләдән бәйләнешкә кергән сүзләрне парлап аерып чыгару;баш Һәм иярчен кисәкләрне таба алу, иярчен кисәкләрнең ияртүче сүзгә бәйләнү юлларын күрсәтү; бәйләүче чараларны, аларның үзенчәлекләрен сүзләр арасындагы мәгънә мөнәсәбәтләрен билгеләү аша өйрәнү. Хикәя, сорау, боеру, тойгылы җөмләләрне һәм тиңдәш кисәкләре булган җөмләләрне дөрес интонация белән укый һәм яза белү. Бәйләнешле текст төзү күнекмәләре булу. Программада таләп ителгәнчә, сүзләрне өлешчә — морфологик, җөмләләрне синтаксик һәм пунктуацион яктан тикшерү. Фонетика, орфоэпия һәм орфография 1. Фонетика һәм орфоэпия турында төшенчә. Сөйләм органнары. Авазларның ясалышы. Сузык һәм тартык авазлар таблицасы . Сингармонизм законы: калын һәм нечкә әйтелешле сүзләр, кушымчаларның ике яки өч варианты . Сүзләрнең язылышы һәм әйтелеше туры килгән һәм туры килмәгән очраклар: А а хәрефе язылып та, [ә] авазы әйтелү очраклары: гадәт, каләм, сәгать, дикъкать; Ы ы хәрефе язылып та, [о] авазы әйтелү очраклары: колын; О о хәрефе язылып та, [ө] авазы әйтелү очраклары: Гомәр; ы + й хәрефләре язылып та, [и] авазы әйтелү очраклары: кыйммәт, табигый; беренче иҗектә — о, икенче иҗектә е хәрефе язылып та, ике иҗектә дә [ө] авазы әйтелү очраклары: гомер . Сөйләмдә тартык авазларның үзгәреше, сүзләрнең язылышы: [г], [гъ], [к], [къ] авазлары алдыннан килгәндә, [н] авазының [ң] лашуы: бүгенге, кагынган, күтәренке, салынкы; [гъ] яки [къ] авазы әйтелгән сүзләрнең дөрес язылышы: игълан, микъдар, табигый; ка-рендәш, дикъкать; [х],[һ],[ң] авазлары әйтелгән сүзләрнең дөрес язылышы: хат, тәм, һәм, һаман, караңгы, бәрәңге, батынкы, көнгә; [йа], [йә], [йу], [йү], [йы], [йә] авазлары әйтелгән сүзләрнең дөрес язылышы: яка, яшә, юл, юкә, сыер, егерме; [\ү] авазы әйтелгән сүзләрнең дөрес язылышы: вакыт, вәкил, саулык, тәүлек, суык, кайтуы, китүе; тавышсыз (ь , ъ) хәрефләрнең дөрес язылышы . Үтелгәннәрне гомумиләштереп кабатлау . II. Тартык һәм сузык авазларны ишетеп аера белү, дөрес әйтә һәм яза белү. Сүзләрне дөрес басым куеп әйтү, язма текстларны сәнгатьле уку; язма телне камилләштерү, сөйләмә тел культурасын күтәрү. Сүзләргә хәреф-аваз анализы ясый белү. Орфографик сүзлектән дөрес файдалану. Татар телендәге төп орфографик кагыйдәләр белән танышу, дөрес язарга өйрәнү. Лексика һәм сөйләм культурасы . I. Сүз байлыгы һәм сөйләм культурасы турында сөйләшү . Татар теленең сүз байлыгы. Сүзнең лексик мәгънәсе . Бер һәм күп мәгънәле сүзләр: сүзнең туры һәм күчерелмә мәгънәләре Омонимнар, синонимнар, антонимнар, фразеологик әйтелмәләр Татар теленең сүзлек составы. Гомумтөрки сүзләр, гарәп, фарсы, рус теленнән һәм рус теле аша башка телләрдән алынган сүзләр Татар теленең кулланылыш өлкәсе ягыннан сүзлек составы. Гомумхалык сүзләре. Әдәби тел сүзләре. Диалекталь сүзләр. Профессиональ сүзләр. Атамалар (терминнар) Татар теленең кулланылыш дәрәҗәсе ягыннан сүзлек составы. Тарихи сүзләр һәм архаизмнар. Неологизмнар, лексика бүлеген кабатлау . Сүзлекләр. Алардан файдалану күнегүләре . И. Сүзләрне язуда һәм сөйләмдә дөрес куллана белү. Сөйләмне туры һәм күчерелмә мәгънәдәге сүзләр, синоним, антоним һәм фразеолагизмнар белән баету, сөйләмдәге кабатланулардан арыну. Гарәп, фарсы. рус телләреннән һәм рус теле аша башка телләрдән кергән сүзләрне дөрес әйтү, язу һәм мәгънәләрен аңлау. Сүзләрне лексик яктан тикшерә белү. Аңлатмалы, фразеологик, татарча-русча, русча-татарча сүзлекләрдән, антонимнар, синонимнар сүзлегеннән файдалана белү. Бәйләнешле сөйләм үстерү Телдән, әдәбияттан укучыларның аңлап уку тизлеген, сәнгатьле итеп уку (орфоэпик нормаларны саклап, текстны тиешле тонда уку) һәм укыганның эчлеген аңлау дәрәҗәләрен өйрәнү Текст, аның темасы, төп уй. Гади план төзү Сөйләм төрләре: сыйфатлама, хикәяләү һәм фикер йөртү турында башлангыч төшенчә Сөйләм формалары: монологик һәм диалогик сөйләм Текстта бирелгән эчтәлекне план нигезендә яки ирекле рәвештә кыскартып яки тулы итеп сөйләү, төп уйны аңлау. 2 диктант, 2 изложение, ирекле темага — 2, әдәби темага 2 Сочинение язу Язма эшләрне (берничә диктантны, изложениене яки сочинениене) укучылар белән бергәләп яки һәр укучының эшен үзе белән генә тикшерү: теманы ачу, язмадагы орфографик, пунктуацион, грамматик хаталарны, сөйләм һәм стиль хаталарын табу, төзәтү күнекмәләре, аерым эшләрне тулыландыру һәм редакцияләү күнегүләре Сәнгатьле уку, әдәби телдә сөйләшү күнекмәләре Картинада төсләр ярдәмендә бирелгән эчтәлекне сүзләрдән файдаланып язу яки сөйләп бирү күнегүләре Мәкалә язу күнегүләре Якын кешеләргә, дусларга, танышларга хат язу күнекмәләре Сочинение язу өчен үрнәк темалар: 1. Көнкүреш әкиятләрендәге тискәре герой нинди ул? 2. Мондадыр безнең бабайлар түрләре (Г. Тукайның «Пар ат» шигырен укыганнан соң.) 3. Әсгать кебек дустың булсын иде! (М. Кәримнең «Озын, озак балачак» әсәрен укыганнан соң.) 4. Кеше кемне һәм нәрсәне сагына? (Г. Кутуйның «Сагыну» нәсерен укыганнан соң). 5. Дәү әниемә һәм әниемә охшарга телим (дәү әтиемә һәм әтиемә охшарга телим). 6. Мокамайның дусты (Һ.Такташның «Мокамай» шигырен укыганнан соң). 7. Нәрсә ул яхшылык? 8. 5 нче сыйныфта осталык һәм күнекмәләр укучыларның башлангыч сыйныфларда алган осталык, күнекмәләренә өстәп һәм берникадәр киңәйтелеп китерелә. 6 нчы сыйныф Татар әдәби теле, телебездәге сүзләрнең язылышы һәм әйтелү үзенчәлекләре, сөйләм культурасы хакында әңгәмә Морфология Кабатлау. Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре, аларның белдерелүе Мөстәкыйль сүз төркемнәре Исем I. Исем сүз төркеме. Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр Исемнәрнең ясалышы һәм язылышы: тамыр, ясалма, кушма, парлы, тезмә, кыскартылма исемнәр Баш килештәге исемнәр, аларның белдерелүе, җөмләдәге функциясе Иялек килешендәге исемнәр, аларның тартымлы исемнәр белән ченәсәбәте, җөмләдәге функциясе Төшем килешендәге исемнәр, аларның җөмләдәге функциясе Юнәлеш һәм чыгыш, урын-вакыт килешендәге исемнәр, аларның җөмләдәге функциясе Исемнәргә морфологик анализ ясау. Кабатлау. Җөмлә составындагы исемнәргә грамматик анализ ясау, исемнәрне мәгънәле кисәкләргә таркату II. Исемнәрне дөрес басым белән әйтү, бәйләнешле сөйләмдә урынлы куллану; сан, тартым, килеш кушымчаларын дөрес әйтү һәм язу,жөмлә составындагы исемнәргә фонетик һәм морфологик, синтаксик анализ ясый белү, сөйләмдә синоним һәм антоним исемнәрне дөрес файдалану. Сыйфат I. Сыйфат сүз төркеме, язма һәм телдән сөйләмдә сыйфатларның роле Сыйфатларның ясалышы һәм язылышы: тамыр, ясалма, кушма, парлы, тезмә сыйфатлар Сыйфат ясагыч кушымчалар Сыйфат дәрәҗәләре Синоним һәм антоним сыйфатлар Сыйфатларның җөмләдәге функциясе Сыйфатларга морфологик анализ ясау Кабатлау. Җөмлә составындагы сыйфатларга грамматик анализ ясау, сыйфатларны мәгънәле кисәкләргә таркату II. Язма эшләрдә һәм телдән сөйләмдә сыйфат төркеменә кергән сүз байлыгыннан урынлы файдалану, сыйфат дәрәҗәләрен төгәл куллану. Сыйфатларга — фонетик, морфологик, җөмлә составындагы сыйфатларга грамматик анализ ясый белү. Сан I. Сан сүз төркеме. Берәмлекләрне һәм дистәләрне белдерүче саннар, саннарның язуда цифр яки сүз белән белдерелүе, гарәп һәм рим цифрларының язылышы Саннарның ясалышы һәм язылышы: тамыр, кушма, парлы, тезмә саннар Микъдар, тәртип, бүлем, җыю, чама саннары Саннарның җөмләдәге функциясе Саннарга морфологик анализ ясау Кабатлау. Җөмлә составындагы саннарга грамматик анализ ясау. Саннарны мәгънәле кисәкләргә таркату II. Сөйләмдә саннарны сүз, гарәп һәм рим цифрлары белән аңлата һәм яза белү. Вакытны, көнне, тәүлекне, атнаны, айны, елларны, гасырларны белдерә торган саннарны дөрес куллану һәм язу. Саннарга — фонетик һәм морфологик, җөмлә составындагы саннарга грамматик анализ ясый белү. Рәвеш I. Рәвеш сүз төркеме. Рәвеш турында төшенчә, рәвешләрнең сөйләмдә кулланылышы Рәвешләрнең ясалыш ягыннан төрләре, язылышы Рәвеш төркемчәләре. Саф рәвешләр, аларның җөмләдәге функциясе Охшату һәм чагыштыру рәвешләре, аларның җөмләдәге функциясе. Күләм-чама рәвешләре, аларның җөмләдәге функциясе Вакыт һәм урын рәвешләре, аларның җөмләдәге функциясе. Сәбәп һәм максат рәвешләре, аларның җөмләдәге функциясе Кабатлау. Җөмлә составындагы рәвешләргә грамматик анализ ясау, рәвешләрне мәгънәле кисәкләргә таркату II. Аралашканда һәм язма эш башкарганда, эш яки хәлнең билгесен,билгенең билгесен белдереп килгән сүзләрне, татар сөйләм этикетына туры китереп, урынлы куллану. Алмашлык I. Алмашлык сүз төркеме турында гомуми төшенчә, сорау алмашлыклары. Зат (исем) һәм тартым алмашлыклары, аларның җөмләдәге функциясе Күрсәтү (сыйфат һәм рәвеш) алмашлыклары: тамыр һәм ясалма төрләре, аларның җөмләдәге функциясе Билгеләү һәм юклык алмашлыклары, язылышы, басым төшү үзенчәлеге, синоним һәм антоним алмашлыклар, аларның җөмләдәге функциясе Юклык алмашлыклары, язылышы, басым төшү үзенчәлеге, җөмләдәге функциясе Алмашлыкларның җөмләдәге функциясе Алмашлыкларга морфологик анализ ясау Кабатлау. Җөмлә составындагы алмашлыкларга грамматик анализ ясау, алмашлыкларны мәгънәле кисәкләргә таркату II. Алмашлык төркеменә кергән сүзләрне татар сөйләмендә, дөрес әйтеп һәм язып, урынлы куллана белү. Алмашлыкларның сөйләмдәге ролен аңлау, аларга фонетик һәм грамматик анализ ясый белү. Фигыль I. Фигыль сүз төркеме турында төшенчә, фигыльләрнең сөйләмдәге роле, синоним һәм антоним фигыльләр Фигыльнең башлангыч формасы (нигезе), фигыль юнәлешләре Затланышлы фигыльләр: боерык, шарт, хикәя фигыльләр, ясалышы, барлык һәм юклык төре, зат-сан белән төрләнеше, язылышы, басым төшү үзенчәлеге, җөмләдәге функциясе Хикәя фигыльләрнең заман белән төрләнеше Затланышсыз фигыльләр: сыйфат, хәл, исем фигыльләрнең, инфинитивның ясалышы, барлык һәм юклык төре, язылышы, басым төшү үзенчәлеге, җөмләдәге функциясе Сыйфат фигыльләрдә заман төсмеренең белдерелүе Фигыльләр ярдәмендә эшнең үтәлү дәрәҗәсен белдерү Мөстәкыйль мәгънәле һәм ярдәмче фигыльләр, мөстәкыйль мәгънәле фигыльләрнең ярдәмче фигыль ролендә йөрүе Фигыльләрне гомумиләштереп кабатлау. Җөмлә составындагы фигыльләргә грамматик анализ ясау, мәгънәле кисәкләргә таркату, фонетик һәм морфологик анализ ясау II. Сөйләмдә фигыль төркемчәләрендәге басымны дөрес куеп, язуда тиешле урында заман, зат-сан, юнәлеш формаларын һәм ярдәмче фигыльләр белән килгән кушма фигыльләрне урынлы куллана белү; фигыль синонимнардан һәм антонимнардан сөйләм эшчәнлегендә урынлы файдалану, фигыль белән белдерелгән хәбәрнең ия белән затта да,санда да ярашуын аңлау. Фигыльләргә фонетик, морфологик, грамматик анализ ясый белү. Аваз ияртемнәре I. Аваз ияртемнәре турында гомуми белешмә, аларның сөйләмдә,роле Аваз ияртемнәре нигезендә ясалган фигыльләр һәм исемнәр, аларның язылышы: ялгызак, парлы, кабатлаулы ияртемнәр II. Телебезнең бары үз үзенчәлекләренә нигезләнеп ясалган ияртемнәрне сөйләмә һәм язма телдә урынлы файдалана белү. Ярдәмлек сүз төркемнәре Бәйлек һәм бәйлек сүзләр I. Бәйлек һәм бәйлек сүзләрнең телдән һәм язма сөйләмдә сүзләр,җөмләләр арасындагы бәйләнешне һәм мәгънә мөнәсәбәтен оештырудагы роле. Бәйлекләрнең, кайсы килешне таләп итүләренә карап, төркемнәргә бүленеше, мәгънәләре, язылышы, синоним бәйлекләр Бәйлек сүзләр: сүзләр арасындагы урынара мөнәсәбәтләрне белдерүче ярдәмче исемнәр II. Бәйлекләрнең һәм бәйлек сүзләрнең язма һәм телдән сөйләмдәге вазифасын аңлап, тиешенчә куллана белү. Теркәгечләр I. Теркәгечләр турында гомуми төшенчә: тезүче һәм ияртүче теркәгечләр, аларның сөйләм оештырудагы роле — 1 сәгать. Синоним теркәгечләр. Теркәгечләрнең язылышы II. Тезүче теркәгечләрнең сөйләмдә үзара тигез хокуклы, ягъни бер-берсенә иярмәгән сүзләрне яки тезмә кушма җөмлә составындагы гади җөмләләрне бәйләүдә катнашуын, ияртүче теркәгечләрнең җөмлә эчендә берсе икенчесенә ияреп, ачыклап килгән сүзләрне яки иярченле кушма җөмлә составындагы иярчен җөмләне баш җөмләгә бәйләвен хәтердә калдыру; сөйләмдә кулланылган сүзләргә модаль мәгънә төсмере өстәүче, сүзләрне һәм җөмләләрне үзара бәйләүче чараларны урынлы файдалана белү, дөрес язу. Модаль сүз төркемнәре Кисәкчәләр I. Кисәкчәләр турында гомуми төшенчә, кисәкчәләрнең төркемчәләре, язылышы, алар ярдәмендә сүзләргә бирелә торган модаль мәгънә төсмере II. Кисәкчәләрнең үзләре ияргән сүз белән бергә җөмлә кисәге составына керүен һәм шартлы билгеләр ярдәмендә күрсәтелүен истә калдыру; үзара аралашу белән бәйле булган татар сөйләм этикеты формаларын диалогик һәм монологик сөйләмдә куллана белү. Язмада телгә, сөйләмгә, этикага кагылышлы нормаларның үтәлешенә ирешү. Модаль сүзләр I. Модаль сүзләр турында гомуми төшенчә. Аларның сөйләмдәге |роле, язылышы II. Модаль сүзләрнең сөйләмдә кулланылыш үзенчәлекләрен төшенү. Ымлыклар I. Ымлыклар турында гомуми төшенчә: төзелеше, мәгънә буенча төрләре, сөйләмдә кулланылышы ягыннан әһәмияте һәм язылышы II. Татар милләтенә хас сөйләм этикеты үзенчәлекләрен диалогик һәм монологик сөйләмдә куллана белү. Морфология буенча үткәннәрне гомумиләштереп кабатлау: грамматик биремле күнегүләр, контроль диктант Синтаксис һәм пунктуация I. Җөмләнең баш кисәкләре: ия һәм хәбәр. Хәбәрлек. Хәбәрлеге бер генә булган — ия белән хәбәрдән генә торган — җыйнак җөмләләр. Хәбәрлеге берничә булган — ияләрдән һәм хәбәрләрдән генә торган — кушма җөмләләр Җөмләдә ия һәм хәбәрнең белдерелүе, ярашуы Баш һәм иярчен, тиңдәш кисәкләрдән торган җәенке җөмләләр. Ия белән хәбәр, тиңдәш кисәкләр арасына куела торган тыныш билгеләре. Тиңдәш кисәкләрне туплап торучы гомумиләштерүче сүзләр, алардан соң һәм алар алдына куела торган тыныш билгеләре. Җөмләдә иярчен кисәкләрнең белдерелүе II. Тел гыйлеменең морфология һәм синтаксис өлешләреннән алган белемнәрне системалаштыру, гомумиләштерү; тел берәмлекләрен тикшерү, чагыштыру, диалогик һәм монологик сөйләмдә урынлы куллану күнекмәләрен камилләштерү. Бәйләнешле сөйләм үстерү . Әдәби портрет яки табигать, туган җир, татар халкының рухи, әхлакый, әдәби мирасына, халыклар дуслыгы, тынычлык һ.б. темаларга сочинение язу күнегүләре Республикада яшәүче төрле халыкларның әдәби әсәрләрендә уртак яшәешкә, толерантлыкка, үзара мөнәсәбәтләргә, халыкларның рухи һәм тарихи мирасына багышланган өзекләргә, көндәлек матбугатта оүгенге яшәештәге проблемалар яктыртылган текстларга нигезләнеп, изложение язу Сыйныфта яки өйдә язылган берничә изложениене, сочинениене бергәләп тикшерү Мәкалә язу күнегүләре Программага кертелгән чәчмә әсәрләрдән алынган өзекләрне, шигырь текстларын сәнгатьле итеп уку, эчтәлекне төгәл, кыскартып яки киңәйтеп сөйләү, сөйләмдә туры һәм кыек сөйләм формаларын куллану күнегүләре Расписка, акт язу күнегүләре Сочинение язу өчен үрнәк |
Похожие:
 | Основного общего образования муниципального бюджетного общеобразовательного учреждения «Большешинарская средняя общеобразовательная... |  | Мбоу «Евлаштауская средняя общеобразовательная школа Сабинского муниципального района Республики Татарстан» |
| «Бухарайская основная общеобразовательная школа» Заинского муниципального района Республики Татарстан | | Мбоу «Матакская средняя общеобразовательная школа» Дрожжановского муниципального района Республики Татарстан |
| Муниципального бюджетного общеобразовательного учреждения «Табар-Черкийская средняя общеобразовательная школа» Апастовского муниципального... | | «Сизинская основная общеобразовательная школа» Арского муниципального района Республики Татарстан на основе внедрения новых информационно-коммуникационных... |
| «Цивильская средняя общеобразовательная школа №2» Цивильского района Чувашской Республики | | Основная образовательная программа основного общего образования Муниципального бюджетного общеобразовательного учреждения «Чулковская... |
| Целевой раздел основной образовательной программы основного общего образования | | Основная образовательная программа основного общего образования (далее – ооп ооо) Муниципального бюджетного общеобразовательного... |